Как один мужик двух генералов прокормил

Özet

“Bir Adamın İki Generali Nasıl Beslediğinin Hikayesi”, Mikhail Saltykov-Shchedrin’in Çocuklar İçin Masallar serisinden yazdığı ve ilk kez 1869 yılında yayınlanan hicivli bir masaldır.

Masal fikri muhtemelen 1867 sonbaharına, Saltykov-Shchedrin’in “Pompadours and Pompadouresses” döngüsünden “The Old Cat at Rest” (Yaşlı Kedi Dinleniyor) adlı deneme üzerinde çalıştığı zamana dayanıyor. Deneme, emekli bir pompadour’un “Issız bir adada yaşasaydım ve muhatabım olarak sadece başbakanlık valisi olsaydı ne olurdu?” başlıklı idari ve felsefi bir incelemesini içeriyor. Schchedrinologlara göre, Saltykov’un gelecekteki peri masalı fikrini tasarlamasına yol açan şey bu hikayedir. Muhtemelen masal üzerindeki çalışmalar Aralık 1868-Ocak 1869’un ilk yarısında gerçekleşmiştir; yazarın düzeltmeleriyle birlikte dizilen el yazması orijinal başlığını taşımaktadır: “Two Generals. (Üniversite meclis üyesi Rudomazin tarafından yazılmıştır)”.

“Masal” ilk olarak 10 Şubat 1869’da “Milli Notlar” dergisinin 2. sayısında “Bir Köylünün İki Generali Nasıl Beslediğinin Masalı” başlığı altında “Vahşi Toprak Sahibi” masalı ve “Yılkı” öyküsüyle birlikte yayımlandı. (Üniversite danışmanı Rudomazin’in sözlerinden yazılmıştır)”. Masal, daha sonra gerçekleştirilemeyen “Çocuklar İçin” adlı hiciv döngüsünün ilk bölümü olarak basıldı. Masal, 1878 yılında Saltykov tarafından Masallar ve Öyküler derlemesinde yeniden yayımlanmıştır. Yeniden basımda küçük değişiklikler yapıldı, özellikle son sözler eklendi: İyi eğlenceler, köylü! Buna ek olarak, alt başlık kaldırılmış ve muzhik kelimesi başlıkta yer almıştır (1869’da tam başlık yalnızca içindekiler bölümünde listelenmiştir). Yazar masalda başka bir değişiklik yapmamıştır ve masal 1878 baskısında hala yeniden basılmaktadır.

Eser, Ogarev’e 14 Mart 1869’da yazdığı bir mektupta “Otechestvennye Zapisky’deki İki Generalin Hikayesi’ni okudunuz mu?” diye soran Gertsen gibi Saltykov’un çağdaşları tarafından iyi karşılandı. 27 Mayıs 1879’da Turgenyev, Paris’teki Rus kolonisi yararına verilen bir edebiyat-müzik yemeğinde masalı okudu ve Fransızca’ya çevrilmesiyle ilgilendi.

Konu

Hikâyede, emekli olmuş iki general, bilinmeyen bir şekilde kendilerini ıssız bir adada mahsur kalmış bulurlar. Adadan çıkmak istiyorlar ama yollarını bile bilmedikleri için çıkamıyorlar. Adadaki ormanda pek çok hayvan görürler. Şaşırarak ilk kez yiyeceklerin orijinal haliyle uçtuğunu, yüzdüğünü ve ağaçlarda yetiştiğini keşfederler. Açlıktan neredeyse birbirlerini yiyeceklerdi. Generaller açlığı düşünmemek için buldukları “Moskovskie vedomosti” gazetesini okumaya karar verirler, ancak gazetedeki tüm makaleler yemekle ilgilidir ve bu da kendilerini hasta hissetmelerine neden olur. Kısa süre sonra kendilerini besleyebilecek bir adam (yani bir köylü) bulmaya karar verirler. Generaller adada bir adam bulur ve onu kendileri için yiyecek bulmaya zorlar. Canlarına tak ettiğinde St Petersburg’a özlem duymaya başlarlar. Köylü onlara bir tekne yapar ve denizin üzerinden St Petersburg’a doğru yelken açar. Petersburg’a vardıklarında depoyu doldururlar, sarhoş olurlar ve parayı toplamak için hazineye giderler. Kendilerini adadan kurtardığı için minnettarlıklarını ifade etmek üzere köylüye bir bardak votka ve bir nikel gümüş gönderirler: “İyi eğlenceler, dostum!”.