Zaragoza’da Bulunmuş El Yazması (Rekopis znaleziony w Saragossie)

Özet

Zaragoza’da Bulunmuş El Yazması, Jan Potocki’nin romanından uyarlanmış 1965 yapımı Polonya filmi.

1960’ların önemli kült filmlerinden birisidir. Yönetmen Wojciech Has’ın sinemaya uyarladığı film, çizgi-roman sanatçısı Neil Gaiman’ın “labirent içinde labirent” olarak tanımladığı anlatım biçimine sahiptir. Filmdeki bazı sahneler Max Ernst ve Salvador Dali gibi sürrealist sanatçılardan esinlenmiştir.

Film, çekildiği dönemden sonra neredeyse unutulmuş; ancak yıllar sonra Martin Scorsese ve Francis Ford Coppola tarafından keşfedilip batılı sinema seyircisiyle buluşturulmuştur.

Konu

Napolyon İspanya’yı işgal ettiği sırada, iki asker bir handa tuhaf bir el yazması bulur. Kitap, Alfonso von Worden’in maceralarını anlatmaktadır. Alfonso tehlike dolu Sierra Morena dağlarından geçerken bir dizi etkileyici karakterle görünüşte rastlantısal bir biçimde karşılaşır ve yolculuğu tekrar tekrar sekteye uğrar. Kahraman; sihir, büyü, cin, ölü, hortlak, yanılsama gibi gizil güçlere ait türlü gerçeküstülüklerle karşılaşır.

Polonyalı yazar Jan Potocki’nin Türkçe’ye de çevrilmiş romanından uyarlanan film, Napolyon Dönemi’nde bir savaş esnasında, Zbigniew Cybulski tarafından canlandırılan ana karakterin bir el yazması bulmasıyla başlayan olayları takip eder. Film, göz alıcı bir siyah beyaz görsellikle desteklenen masalsı atmosferi, hikaye içinde hikaye şeklinde özetlenebilecek yapısıyla kusursuz bir uyum göstererek seyircinin de bu rüya içinde kaybolmasını sağlıyor. Çekildiği dönemin ardından neredeyse unutulan bu gerçeküstücü epik, bugünkü kült statüsünü Martin Scorsese ve Francis Ford Coppola tarafından keşfedilip, batılı seyircilerle buluşturulmasına borçlu. Bu iki ustaya ek olarak Luis Bunuel, David Lynch, Neil Gaiman gibi isimlerin de filmin hayranları arasında bulunduğunu belirtmekte fayda var.